دانلود پایان نامه رشته تاریخ
زندگانی،فعالیت و فرایند شکل گیری سلسله مراتب روحانیت در عصر ساسانی
*قابل استفاده برای گروه معارف و باستان شناسی
چکیده:
در حکومت ساسانی که بر پایه دین و شاهی بنا شده بود، روحانیان، مروج و مبلغ دین زرتشت بودند. آن ها بازوی شاهان ساسانی در گردآوری اوستا، اصلاح گاهشماری، تأسیس آتشکده ها، اعزام روحانیان و سرکوب ادیان غیرزرتشتی و بدعت گذاران بودند. معمولاً معتقدند که دستگاه روحانیت ساسانی، از همان آغاز دارای ساختاری تشکیلاتی و نظام مند بوده؛ اما به نظر می رسد روحانیت ساسانی فرایندی درازمدت را برای تشکیلاتی شدن و تمایز میان مقام ها و وظایف پشت سر گذاشته بوده است.
نقطه آغاز این فرایند، اقدامات کرتیر بود که باعث حضور پررنگ و مقتدرانه روحانیان و سلسله مراتب آن ها در پادشاهی ساسانی شد و نقطه اوج آن در زمان کواد و خسروانوشیروان بود که موجب شد تشکیلات و سلسله مراتب اداری روحانیت ساسانی شکل نهایی به خود بگیرد. این فرایند و تشکیلات و سازوکار آن، مبتنی بر الگوی قدرت پادشاهی و تابعی از رویدادهای سیاسی، دینی و اجتماعی بود. این مقاله با تکیه بر سنگ نوشته ها، مُهرها و متون پهلوی بازمانده از دوران ساسانی و گزارش های نویسندگان ایرانی و عرب، بر آن است تا به بررسی فرایند شکل گیری سلسله مراتب و تشکیلات روحانیت عصر ساسانی بپردازد
کلمه های کلیدی:
روحانیون زرتشتی
روحانیون عصر ساسانی
فعالیت روحانیون عصر ساسانی
نحوه شکل گیری روحانیون عصر ساسانی
مقدمه
هرچند راجع به زرتشت و زرتشتیان و آیین ایشان اطلاعات نسبتا" زیادی داریم و میتوانیم دربارة آنها بتفصیل سخن گوئیم با اینحال هنوز در برخی از موارد آگاهیهای ما ناچیز است و هنگامیکه در باب برخی از مسائل بتحقیق میپردازیم به کمبود منابع و مآخذ برمیخوریم، مثلا" یکی از مواردی که در خصوص آن تحقیق و پژوهشی کامل صورت نگرفته است زندگانی و فعالیت دینی و یا سیاسی و اجتماعی روحانیان زرتشتی است، که ما از فعالیت های آنها و چگونگی نفوذشان در دستگاه حکومت وقت و نحوه مبارزه با دشمنان آیین مزدیسنا اطلاع چندانی نداریم.
موبدان یا هیربدان که نام برخی از آنها را در این مختصر ذکر خواهیم کرد در زمان شهریاران ساسانیان در هر فرصتی باری کسب قدرت و سرکوبی دشمنان میکوشیدند و در امور سیاسی و دینی دخالت بسیار داشتند. اینان در مراسم تاجگذاری شاهنشاهان ساسانی حضور بهم رسانده و در دم مرگ گوش فرا میدادند و وصایای ایشان را مخصوصا" در مورد انتخاب جانشین برای شاهزادگان و رجال و درباریان بازگو کرده و اگر خود راضی باینکار بودند شاه آینده را انتخاب میکردند. در دوره طولانی سلطنت ساسانیان گاهی بروحانیونی برمیخوریم که چون پیشرفت اقلیتهای مذهبی را در انتشار دین خود، مخالف و مغایر مصالح آیین خویش میپندارند، شاهان را به انجام اعمال خشن نسبت به آنان تشویق مینمایند. یا موبدانی که یار و یاور شاهان بودند و ایشان را همه جا همراهی میکردند و زمانی که مسئله دشواری پیش می آمد با دانشی که اندوخته بودند معضلات را از پیش پای ایشان برداشته و شهریاران را آسوده خاطر میساختند.
نظر روحانیان بزرگ زردشتی در مورد انتخاب پادشاهان ساسانی قاطع بود و همچنین حق عزل آنها را داشتند و بقول کریستن سن اصل قابل عزل بودن شاه اسلحه خطرناکی بود در دست موبدان، اگر چند مدعی برای سلطنت پیدا میشد و هر یک از آنها متکی بر یک فرقه از نجبای عالی مرتبت بودند رأی روحانی اعظم قاطع میگردید، چه او نماینده قدرت دینی و مظهر ایمان و اعتقاد مذهبی ملت محسوب میشد.
فهرست مطالب
زندگانی و فعالیت روحانیون عصر ساسانی 1
چکیده: 2
مقدمه 2
بخش اول:زندگانی و فعالیت روحانیون عصر ساسانی
روحانیان زرتشتی در عصر ساسانی 3
موبدان و هیربدان بزرگ عصر ساسانی 5
1- تنسر 5
2- ابرسام 7
3- ماهان 7
4- ماهداذه 7
5- فاهر 7
6- کرتیر 8
7- بهک Bahak 13
8- آذر بد (آذر باد - آذر بادمار اسپند) Ataro - Pad 13
9- مهروراژ 18
10- مهراکاویذ 18
11- آذر بوزی (آذربد ؟) 20
12- زروانداذ (هیربدان هیربد) 21
13- مهرشاپور 22
14- همگدین Hamaghden (داننده همه احکام دین) 22
15- دادهرمز 23
16- فرخان موبدان موبد یزدگرد شهریار 26
بخش دوم:بررسی فرایند شکل گیری سلسله مراتب روحانیت در عصر ساسانی 27
مقدمه 28
1. تأسیس پادشاهی ساسانی و دین زرتشت 30
2. دستگاه روحانیت زرتشتی در عصر شاپور و کرتیر 33
3. کرتیر و سلسلهمراتب روحانیت 37
4. روحانیت از عصر شاپور دوم تا کواد 39
نتیجهگیری 55
منابع 60
پاورقی ها 63
قیمت: 50٬000 تومان
قیمت: 40٬500 تومان