موضوع پایان نامه ادبیات کودک

این پایان نامه در مورد ادبیات کودک و با عنوان ادبیات کودک و نحوه شکل گیری آن در کشورهای اسلامی و عربی می باشد که به بررسی تاریخی ادبیات کودک در سه کشور مصر ، سوریه و عراق می پردازد.با توجه به اهمیت دوران کودکی و ضرورت بهاء دادن به کودکان ما که سکانداران آینده جامعه اند جهت آشنایی با ادبیات کودک این کشورها و معرفی فعالان در این زمینه و آثار و منابعی در دسترس محققان و پژوهشگران و دانشجویان وجود داشته باشد .

ادبیات کودک در این سه کشور در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم به تأثیر از کشورهای اروپایی شکل گرفت ، در ابتدا فقط در مدارس و در قالب کتب درسی به دانش آموزان عرضه می شد سپس در شکل ها و تنوع بیشتری و کامل تری به صورت مستقل و در قالب مجله ، روزنامه ، و شعر و موسیقی و داستان رونق گرفت و سپس با امتزاج وسعت زبان عربی و ذوق و خلاقیت ادیبان آن کشورها رونق بیشتری گرفت . 

ضروری است که به کودکان اهمیت بیشتری داده شود و فضاهای مناسب را جهت تربیت آنان فراهم کرد و بدین منظور ابتدا باید امنیت کافی و ثبات و استقرار لازم در جامعه و محیط پیرامون کودک را فراهم کرد و سپس تک تک نیازهای آنان را پاسخ گفت . و محیط های مناسب اعم از مهد کودک و مدرسه و دیگر نیازهای تعلیم و تربیت آنان را تأمین کرد .در این راستا تألیفات خاص کودک اعم از مجله ها و روزنامه ها و کتب داستان و دیگر تألیفات کودکانه جزیی از برنامه کاری مؤسسات مرتبط با تربیت کودکان گردید .

فهرست مطالب
چکیده ‌
الف)مقدمه       .1
ب)تعریف و بیان سوال های اصلی تحقیق        .1
پ)اهداف تحقیق         .3
ت)روش تحقیق          4
ث)ضرورت انجام تحقیق     .4
ج)سابقه و پیشینه تحقیق      .5

1. نگاهی به ادبیات کودکان    9
1-1 .  کودک و دوران کودکی    10
1-1-1 . اهمّیّت و جایگاه دوره ی کودکی    11
1-1-2 . دیدگاه اسلام به کودک    12
1-2 . تعریف ادبیات کودک    15
1-3 . اصطلاح ادبیات کودک    16

1-4. دیدگاه های متفاوت درباره ادبیات کودک    23

1-5 . اهمیت و اهداف ادبیات کودک    29
1-5-1 . اهداف ادبیات کودک    30
1-5-1-1 .  اهداف تربیتی    30
1-5-1-2.  اهداف زبانی    31
1-5-1-3 . اهداف تعلیمی ، آموزشی و شناختی    33
1-5-1-4. اهداف تفریحی    34
1-5-1-5. اهداف زیبایی شناختی و ذوقی    35

1- 6 . تأثیرادبیات کودک در رشد شخصیت کودک    36

1-7 . وظایف ادبیات کودک    39
1-7-1. وظیفه اجتماعی    39
1-7-2. وظیفه تاریخی و فرهنگی    40
1-8 . انواع ادبیات کودک    41
1-8-1 . قصه    42
1-8-1-1. قصه های خیالی    44
1-8-1-2. قصه های جن و پری و جادوگران    46
1-8-1-3. قصه های حیوانات    47
1-8-1-4. قصه های واقع گرایانه    50
1-8-1-5. قصه های تاریخی    51
1-8-1-6. قصه های دینی    52
1-8-1-7. قصه های ادبی    53
1-8-1-8. قصه های فکاهی    54
1-8-1-9. قصه های علمی    54
1-8-2 . شعر کودک    56
1-8-2-1. خیال در شعر کودک    56
1-8-2-2 . وزن در شعر کودک    57
1-8-2-3 . انواع شعر کودک    59
1-8-2-3-1 . لالایی ها    59
1-8-2-3-2. متل ها     59
1-8-2-3-3 . شعرهای غنایی    60
1-8-2-3-4 . قصه های منظوم    60

1-9. پیدایش و سیر تاریخی ادبیات کودک    60

1-9-1 . تاریخچه ادبیات کودک در جهان    64
1-9-2. ادبیات کودک در سرزمین های عربی    70

2 . سرآغاز و شکل گیری ادبیات کودک در  مصر    74

2-1. بنیان گذاران ادبیات کودک در مصر    76
2-1-1 . رفاعه رافع طهطاوی پیشتاز ادبیات کودک در جهان عرب    76
2-1-1-1 . طهطاوی از دیدگاه أدبا    77
2-1-1-1-1 . عبدالغنی حسن و نقد کتاب المرشد الأمین    77
2-1-1-1-2 . علی مبارک آگاه به فضل و مرتبه علمی طهطاوی    79
2-1-1-1-3 . روضه المدارس ؛ جرقه آغازین ادبیات کودک    80
2-1-2 . محمد عثمان جلال سردمدار ادبیات افسانه ای    83
2-1-2-1 . نمونه ای از آثار منظوم محمد عثمان جلال    85
2-1-2-1-2 . هدف عثمان جلال از ترجمه آثار لافونتین    90
2-1-2-1-2 . دیوان الیواقظ اثری خاص برای کودکان    92
2-1-3 . جایگاه عبدالله فریج در شکل گیری شعر کودک    93
2-1-4 . مصطفی کامل  داعیه گسترش ادبیات تعلیمی    95
2-1-5 . احمد شوقی بنیانگذار قصه منظوم کودکانه    96
2-1-5-1 . اعمال و آثار احمد شوقی در حیطه ادبیات کودک    99
2-1-5-1 . طرح یک پرسش    101
2-1-5-3 . احمد شوقی از دیدگاه محمد غنیمی هلال    104
2-1-6 . فعالیت های دیگر در زمینه ادبیات کودک    105
2-1-7 . علی فکری و اعتقاد به نقش تکالیف درسی در تکامل شخصیت کودک    107
2-1-8 . ابراهیم عرب ؛ ارائه مضامین عالی با مفاهیم ساده    108
2-1-8-1 . تبعیت ابراهیم عرب از روش ادیبان پیشین    109
2-1-8-2 . دیوان آداب العرب ؛ اثری تربیتی و تهذیبی    111
2-1-9 . محمد هراوی شاعری معتقد به ادبیات کودک    113
2-1-9-1 . محمد هراوی از دیدگاه اهل قلم    113
2-1-9-2 . آثار هراوی در زمینه ی ادبیات کودک    114
2-9-2-1 . دیوان سمیر الأطفال قدیمی ترین اثر مستقل و خاص کودکان    115
2-1-9-3 . اسباب و رموز موفقیت هراوی    116
2-1-9-4 . نمونه ای از اشعار هراوی    117
2-1-10 . کامل الکیلانی عامل تغییر در نگرش جامعه نسبت به ادبیات کودک    118
2-1-10-1. فعالیت های ادبی کامل کیلانی    121
2-1-10-2 . منابع و عوامل فرهنگی در قصه های کامل کیلانی    122
2-1-10-3 . نقش و اهمیت داستان در آموزش کودکان    123
2-1-10-4 . انگیزه های فعالیت کامل کیلانی در ادبیات کودک    125
2-1-10-5. نمونه ای از اشعار کامل کیلانی    128
2-1-11 .  نتیجه فصل    129

3. سیر تاریخی ادبیات کودک در سوریه    132

3-1 . ترانه های عامیانه اولین سرچشمه ادبیات کودک در سوریه    133
3-2 . توجه به یادگیری کودک در عصر عباسی  کشور سوریه    135
3-3 . الف باء اولین اثر خاص کودکان  سوریه    136
3-4. شعر تعلیمی در کشور سوریه    137
3-5 . ترجمه در کشور سوریه    138
3-5-1. پیشینه تألیف کتب درسی    139
3-6 . پیشتازی شعر بر قصه در ادبیات کودک  سوریه    142
3-7 . احیای قصه در ادبیات کودک  سوریه    146
3-7-1. نمونه هایی از داستان های اولیه    147
3-7-1-1 . نقد و بررسی داستان    148
3-7-2 . پیشگامان احیای قصه در ادبیات کودک سوریه    150
3-7-2-1. سلیمان عیسی و آثار او در زمینه ادبیات کودک    150
3-7-2-1-1 . نمونه از اشعار و قصاید سلیمان عیسی    152
3-7-2-1-2 . دنیای کودکان  در آثار سلیمان عیسی    155
3-7-2-2 . زکریا تامر ؛ نویسنده ای با ایده هایی نو و اهداف متعالی    156
3- 7-2-2-1 . نمونه ای از قصه های تعلیمی زکریا تامر    158
3-7-2-3 . رزق الله حسون  و ترجمه حکایت های کیدلوف روسی    161
3-7-2-4 . لینا کیلانی و آثار ارزشمند او برای کودکان    162
3-7-2-5 . جرجیس شلحت مترجم حکایت های اسقف فنلون    163
3-8 . تحول در نویسندگی ادبیات عرب سوریه    167
3-9 . نقش مراکز انتشاراتی اثر گذار در توسعه ادبیات کودک    171

4. سیر تاریخی ادبیات کودک در عراق    175

4-1 . بیانگذاران ادبیات کودک در عراق    178
4-1-1 . نمونه ی شعر از احمد حقی حلی    181
4- 2 . شعر کودکان  در کشور عراق    181
4-3. داستان های کودکانه در کشور عراق    184
4-3-1 . نمونه ای از داستان ذکری لعیبی    186
4-4 . نمایش کودکانه  در کشور عراق    189
4-5 . مطبوعات کودکان  در کشور عراق    190
4-5-1 . نمونه شعر از یاسین نبیل    194
4-6. لغت نامه ها و دایره المعارف خاص کودکان    197
4-7 . نقش مراکز انتشاراتی در توسعه ادبیات کودک    197
4-8 . ترانه های کودکانه    198
4-9 . ادبیات کودک در عراق ، تجربه ای بدون مطالعه دقیق و برنامه ریزی صحیح    200
4-9-1 . تدریس کتب مدارس    202
4-9-2 . از بین بردن درک و خیال کودک عراقی    203
4-10 . نتیجه فصل    205
نتیجه گیری    209
الف . منابع فارسی    213
ب . منابع عربی    213